U okviru naučno-istraživačke akcije u Prijepolju, ornitolozi su markirali mladunca surog orla kako bi pratili njegovo kretanje i razvoj. U akciji je učestvovao i lokalni alpinista Marko Klačar, diplomirani spasilac i trener u sportu, koji je pomogao u pristupu teško dostupnom gnezdu koristeći profesionalnu alpinističku opremu.
Gnezdo se nalazi na visini od oko 110 metara, na 35. metru od vrha stene, i prečnika je 1,5 metara. Napravljeno je od grana prečnika 1,5–2,5 metara i debljine do 3 cm, što pokazuje snagu i moć ovog ptica. Klačar je bez problema stao u gnezdo i pažljivo ubacio mladunca u specijalnu torbu. Torbu je pomoću dodatnog užeta poslao na vrh stene, gde su stručnjaci mladunče obeležili prstenom i postavili GPS modul. Nakon toga, mladunac je vraćen u gnezdo, gde mu je obezbeđena hrana. Sama akcija markiranja trajala je oko dva sata.
Organizatori akcije su Institut za multidisciplinarna istraživanja Univerziteta u Beogradu, udruženja građana „Jadovnik – oaza netaknute prirode“ iz Prijepolja i „Čuvari prirode“ iz Požege, uz prethodno pribavljenu dozvolu Ministarstva za zaštitu životne sredine Republike Srbije.
Akcija je ocenjena kao veoma uspešna, s obzirom na to da mladunac već nekoliko nedelja može da se prati zahvaljujući GPS odašiljaču. Trenutno se ne udaljava mnogo od gnezda, a u naredne dve nedelje očekuje se da intenzivnije leti i istražuje veće distance. Potpuno osamostaljenje i napuštanje roditeljske teritorije predviđa se u naredna dva do tri meseca.
Prostor opštine Prijepolje naseljava četiri do pet parova surog orla, što ovu opštinu čini jednom od najbogatijih u Srbiji po broju ovih ptica. U Srbiji ukupno ne živi više od 70–75 gnezdećih parova surog orla. Ova strogo zaštićena vrsta, koja je u Crvenoj knjizi faune Srbije označena kao ranjiva (VU), suočava se s pretnjama poput ilegalnog ubijanja, trovanja, eksploatacije šuma i širenja infrastrukture, što dovodi do gubitka prirodnih staništa, pre svega mesta za lov.
Ova akcija predstavlja važan korak u očuvanju vrste i podseća na potrebu kontinuiranih naučnih i zaštitnih aktivnosti u regionu.
A.P.
